فرش ها از جمله وسائل پرکاربرد و بسیار آسیب پذیر در منزل هستند به همین دلیل نیاز به مراقبت بیشتری دارند. در صورتی مراقبت نکردن صحیح از فرش ها و تا حتی شستشوی نادرست دچار آسیب دیدگی و پوسیدگی می شوند. تصور بسیاری از افراد این است که با ایجاد چنین آسیب هایی برای فرش باید آنرا تعویض کرده و فرش جدید خریداری کنند. اما حرفه و پیشه رفوگری از قدیم به عنوان یک صنعت کاربردی برای رفع این آسیب ها خرابی ها مورد استفاده قرار می گرفته است و در حال حاضر با دانش بیشتر و انجام تکنیک های جدیدتر با استفاده از این هنر کار ترمیم و رفو بهتر انجام می شود.
ریشه زنی نیز یکی از تکنیک های بازسازی فرش هایی است که دچار آسیب دیدگی شده اند. معمولا فرش ها را پس از اینکه می بافند ریشه زنی می کنند تا باعث افزایش مقاومت فرش شود اما ریشه فرش نیز به مرور دچار آسیب دیدگی شده که باعث می شود ظاهر فرش زیبایی خود را از دست بدهد. ریشه زنی فرش نیز یکی از حرفه هایی است که در مرحله ترمیم و بازسازی فرش های آسیب دیده انجام می شود.
قطعا تا به حال بارها در مورد رفو و ریشه زنی فرش شنیده اید اما اطلاعاتی در مورد آن ندارید. ما در این مقاله از قالیشویی ابریشم اصل قصد داریم شما را با این تکنیک بیشتر آشنا کنیم. بنابراین برای آشنایی بیشتر تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
رفوی فرش چیست و به چه منظور انجام می شود؟
رفوگری یکی از خدمات بسیار کاربردی و باارزشی است که در صنعت فرش انجام می شود که باعث حفظ و نگهداری فرش برای طولانی مدت می شود. با توجه به اینکه فرش ها یکی از مهم ترین وسائل منزل به شمار می روند حفظ و نگهداری از آنها بسیار مهم هستند که تکنیک رفو به این امر بسیار می تواند کمک کند. با رفو و ترمیم فرش می توان مشکلاتی مانند سوختگی، پارگی، کجی و هر گونه آسیب دیگری که به فرش وارد شده را برطرف کرد. با توجه به اینکه برخی فرش ها از نظر قدمت و یا جنس بسیار ارزشمند هستند در بسیاری از موارد با استفاده از رفوگری حرفه ای می توان آسیب های وارده به این نوع فرش ها را نیز مرمت و بازسازی کرد که کار بسیار ارزشمندی محسوب می شود. به عبارتی با رفوی فرش می توان به فرشی که در حال نابودی و از بین رفتن است جانی دوباره بخشید.
ریشه زنی فرش چیست؟
به ادامه نخ های چله فرش ریشه فرش گفته می شود. در واقع هنگام بافت فرش بخشی از چله فرش را در ابتدا رها کرده و هیچ بافتی روی آن انجام نمی شود و در انتها نیز همین عمل انجام می شود و در انتها این قسمت ها را با روش های مختلفی گره می زنند و قیچی می کنند. ریشه فرش برای استحکام بیشتر فرش انجام می گیرد زیرا در صورتی که در ابتدا و انتهای فرش ریشه در نظر گرفته نشود پس از مدتی استفاده از فرش الیاف آن در ابتدا و انتهای آن از یکدیگر جدا می شوند. به همین دلیل ریشه زنی در فرش ها اهمیت زیادی دارد.
انواع رفوی فرش
رفوی فرش ها با توجه به نوع آسیبی که دیده اند و همچنین نوع و جنس فرش متفاوت است و انواع مختلفی دارند که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
رفو به صورت خطی: در صورتی که فرش به صورت خطی دچار پارگی شده با این تکنیک به صورت چفت زدن به هم وصل می شود.
رفو به صورت بافت فرش: در صورتی که یک تکه از فرش کنده شده باشد با این تکنیک آن قسمت را می بافند.
رفو فرش ماشینی: برای رفوی فرش ماشینی یک تکه از فرش مشابه را به آن اضافه می کنند و نیاز به بافت ندارد.
رفو فرش دستباف: فرش های دست باف معمولا گران قیمت تر هستند و برای رفو نیاز به بافت مجدد می باشد و کار رفو و ریشه زنی این نوع فرش ها کمی دشوارتر است. به همین دلیل هم ریشه زنی و هم رفوی گران قیمت تری دارند.
انواع ریشه فرش
ریشه زنی فرش نیز مانند رفو بسته به نوع و جنس فرش که دستباف باشد یا ماشینی متفاوت است و عبارتند از:
• ریشه زنجیره ای
• ریشه توری
• ریشه پنجره ای
• ریشه کیس باف
• ریشه اریب
• ریشه ساده
• ریشه تار پیچیده
• ریشه گره دار
• و ...
انجام رفوی فرش
همانطور که اشاره کردیم رفوی فرش بسته به نوع آسیب دارد. برای انجام رفو نیاز به برخی لوازم مانند کلاف و نخ هم رنگ فرش، انگشتانه، سوزن، چاقوی بافت، درفش و ... . رفو را باید با استفاده از نخ هایی هم رنگ و مشابه قالی و فرش انجام داد به همین دلیل در صورتی که رنگ سایر قسمت های فرش کمرنگ شده باشد باید برای رفو از نخی استفاده شود که کاملا مشابه باشد.
قبل از شروع رفو معمولا فرش را باید شست و بخش هایی از تار و پود فرش که آسیب دیده اما بر روی فرش باقی مانده از فرش جدا شوند. پس از آن تارکشی و گره زنی فرش انجام می شود تا جایی که فرش کاملا ترمیم شده وبه حالت اولیه خود برگردد.
همانطور که اشاره کردیم اگر فرش ماشینی باشد برای رفو از یک تکه فرش مشابه استفاده می شود و این نکته بسیار مهم است که باید از طرح و نقشی استفاده شود که هیچ تفاوتی با طرح و نقش فرش نداشته باشد در غیر اینصورت ارزش فرش کاملا از بین می رود.
انجام ریشه زنی
ریشه زنی یکی از مراحل ترمیم و بازسازی فرش های آسیب دیده هستند. اما لزوما علت تغییر ریشه فرش فرسودگی آن نیست در برخی مواقع برای تغییر رنگ و یا مدل ریشه اقدام به تغییر ریشه می شود.
ریشه فرش های دستباف دارای تنوع زیادی هستند و این کار با استفاده از دست و توسط یک فرد متخصص انجام می گیرد. اما ریشه زنی برای فرش های ماشینی توسط دستگاه های دوخت ریشه انجام می گیرد به عبارتی کاملا اتومات است. نکته مهم در انجام ریشه زنی این است که این کار نیز باید پس از شستشوی فرش و قالی انجام شود.
جمع بندی
همانطور که گفتیم رفو و ریشه زنی فرش یک هنر و تکنیک خاص و تخصصی می باشد که برای انجام آن باید حتما به افراد متبحر در این زمینه مراجعه شود. امروزه اکثر قالیشویی های معتبر با استفاده دستگاه ها و همچنین هنر افراد متخصص در این زمینه علاوه بر انجام خدمات قالی شویی کارهایی مانند ترمیم، رفوگری و ریشه زنی را نیز انجام می دهند. قالیشویی ابریشم اصل یک قالیشویی معتبر و شناخته شده در شهر تهران است که کلیه این خدمات را با استفاده از بهترین و پیشرفته ترین دستگاه ها و همچنین با کمک افراد متخصص در این زمینه ارائه می کند.